Boetseerclub op excursie 5 mei 2016

Op maandag 2 mei van dit jaar heeft de boetseerclub van de Salon der Kunsten een interessante excursie gemaakt naar bronsgieter Jaap Hartman in Woudrichem. Elf dames kregen een fascinerende uitleg van Jaap Hartman, die zelf beeldhouwer is, hoe brons gieten in zijn werk gaat. Hij en zijn gieters lieten de dames na een ontvangstkoffie in zijn atelier zien waar en hoe de oven brandde en hoe het hete brons gegoten werd.

Nieuwsgierig? Klik hier voor een fotoverslag: boetseerclub op excursie

Gieten en stollen
Achter op het terrein staat de oven, die voor de helft in de grond verdwijnt. Hierin wordt het brons tot 1200 graden verhit. Deze procedure wordt ‘cire perdue’ of ‘verloren was’- methode genoemd. Deze manier van gieten werd al door de Oude Grieken toegepast.

Van elke sculptuur, van elk beeldje of van elke vorm wordt een wasgietsel gemaakt, vertelde Jaap, via een rubber mal (dit is de tegenvorm). Hieraan vast wordt een tuit van was gesmolten, waarlangs het hete brons later in de vorm gegoten wordt. Dit geheel wordt in een mengsel van chamotte en gips gegoten. Jaap liet de zelf creatieve vrouwen de ovens zien, waarin deze vormen verhit worden, zodat de was eruit loopt. Daarna konden allen zien, hoe het gloeiende en vloeibare brons in deze holtes gegoten werd. Opvallend waren niet alleen de leren schorten van de gieters, maar ook de metalen laarsbeschermers, die de gieters tijdens de geconcentreerde bezigheid aan hadden. Zodra het hete brons afgekoeld is, zo vertelde Jaap, kan de buitenvorm ervan afgehakt worden. Brons krimpt, wanneer het afkoelt, dus de bronsgieter is ervoor verantwoordelijk, dat er geen gaten in de plastiek ontstaan. De uiteindelijke sculptuur uit brons wordt schoongemaakt, gepolijst en gepatineerd. Hierdoor krijgt het brons de bekende bronskleur.

Ook messing kan als gietmateriaal gebruikt worden. Messing moet slechts tot 900 graden verhit worden.

Klik op onderstaande links voor filmpjes van het gietproces:
los gieten en in de vorm
Hol of massief
Messing
Rubbermal

Jaap Hartman: beeldend kunstenaar
Jaap Hartman is een figuratief werkend beeldhouwer, die liever uit was en klei zijn beelden creëert dan uit hout of steen. Hij heeft in de jaren 70 in Rotterdam de Kunstacademie gedaan en het beeldhouwersvak aan de Rijksacademie in Amsterdam geleerd.
“Talent alleen is niet genoeg, niemand zit op je te wachten. Een beeldend kunstenaar moet discipline tonen, een eigen stijl zoeken en ontwikkelen” en “Ondanks alles probeer ik schoonheid te scheppen”, zijn woorden van Jaap, die gehoord werden.

Na alle stadia van het gieten meegemaakt te hebben, konden er vragen gesteld worden. Diegene van de geïnteresseerde dames, die dat wilde, kon haar eigen geschapen beeldje bij Jaap achterlaten, om in brons te laten gieten. En om weer naar deze uitnodigende en enthousiast verhalende vakman te reizen, wat zeer de moeite waard is.